Belastingdienst controleert schijnzelfstandigheid vanaf 1 januari 2025

Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst weer controleren op schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat zij gaan kijken of een zzp’er (zelfstandige zonder personeel) misschien eigenlijk in loondienst werkt. Wat betekent dit voor jou als je zzp’er bent of een zzp’er wilt inhuren? Je leest het in dit artikel!

Risico van schijnzelfstandigheid

Als achteraf blijkt dat een zzp’er eigenlijk in loondienst had moeten zijn, kunnen zowel de zzp’er als de opdrachtgever een naheffing en boetes krijgen van de Belastingdienst, het UWV, en pensioenfondsen. Ook kan de zzp’er recht krijgen op werknemersbescherming, zoals ontslagbescherming of doorbetaling bij ziekte. Let op: vanwege een verjaringstermijn van vijf jaar kunnen de kosten voor de opdrachtgever flink oplopen.

Wanneer is er sprake van loondienst?

Een zzp’er werkt in loondienst als:

er een gezagsverhouding is tussen de opdrachtgever en de zzp’er
de zzp’er persoonlijke arbeid levert
de zzp’er een beloning ontvangt voor zijn werk

Wanneer aan alle 3 de kenmerken wordt voldaan is er sprake van schijnzelfstandigheid. Het is de verantwoordelijkheid van zowel de opdrachtgever als de zzp’er om te bepalen of er sprake is van loondienst. Hierbij kan bijvoorbeeld de webmodule helpen: https://ondernemersplein.kvk.nl/webmodule-beoordeling-arbeidsrelatie.

Gezagsverhouding

De belangrijkste vraag is of er een gezagsverhouding is. Dit is soms moeilijk vast te stellen. De Belastingdienst kijkt hierbij naar verschillende punten, zoals:

leiding en toezicht
vergelijkbaarheid met personeel in loondienst
werktijden, locatie, materialen en gereedschappen
de manier waarop de zzp’er zich presenteert naar buiten
andere relevante zaken

Het gaat om het geheel van deze elementen. Hier zijn enkele voorbeelden van indicaties:
Leiding en toezicht
• De opdrachtgever geeft instructies over de uitvoering van het werk.
• Het werk en de duur van de opdracht zijn niet duidelijk omschreven.
Vergelijkbaarheid personeel
• De zzp’er deed eerder hetzelfde werk in loondienst bij de opdrachtgever.
• De zzp’er werkt onder vergelijkbare voorwaarden als de werknemers in loondienst.
Werktijden, locatie, materialen en gereedschappen
• De zzp’er kan zijn werktijden of werkplek niet zelf bepalen.
• De opdrachtgever levert de materialen.
Manier van naar buiten treden
• De zzp’er draagt bedrijfskleding van de opdrachtgever.
• De zpp’er is verplicht om visitekaartjes van de opdrachtgever te gebruiken.

Zekerheid met een modelovereenkomst

Voor zowel de opdrachtgever als de zzp’er is het belangrijk om aan de criteria voor zelfstandigheid te voldoen. Bij twijfel kan je een goedgekeurde modelovereenkomst van de Belastingdienst gebruiken. Zo’n overeenkomst geeft duidelijkheid over de werkrelatie. Kijk hier voor meer informatie. Let wel: deze zekerheid geldt alleen als beide partijen ook echt volgens de modelovereenkomst werken.

Daarnaast kan je de ondernemerscheck doen om te controleren of je ondernemer bent voor de inkomstenbelasting: https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/nl/ondernemers/content/hulpmiddel-checken-of-ik-ondernemer-ben-voor-de-inkomstenbelasting.

Nieuwe wet in 2026?

Op 1 januari 2026 wordt naar verwachting een nieuwe wet ingevoerd: ‘Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden’. Deze wet moet duidelijkheid geven over wanneer iemand zelfstandig is en wanneer iemand in loondienst werkt. De huidige wet zorgt namelijk voor veel verwarring.

Bron: Tips & advies